Prof. Dr. Erdinç ÇAKIROĞLU
Middle East Tecnical University

Sayı Duyusunun Gelişimi ve Matematiksel Yeterlikler

Bireylerde sayı duyusu erken çocukluk, hatta bebeklik döneminden itibaren başlar ve okul hayatı boyunca gelişir. İlkokuldan itibaren sayı duyusunun matematik derslerinde desteklenmesi ve geliştirilmesi öğretim programının temel amaçlardan birisidir. Fakat ilkokulun ilk yıllarında matematik öğretimindeki eksiklikler sonraki yıllarda karşılaştığımız matematik öğrenme sorunlarının temelini oluşturmaktadır. Matematikte işlemleri doğru yapabilmek ve kavramlara hakim olmak önemli olsa da matematikte yetkin bireyler yetiştirebilmek için yeterli değildir. Matematikte sağlam bir bilgi alt yapısı oluşturabilmek için bireylerin kazanması gereken birtakım yeterlikler bulunmaktadır. NRC (2001) tarafından önerilen bu yeterlikler (1) kavramsal anlama, (2) işlemsel akıcılık, (3) stratejik yetkinlik, (4) uyarlanabilir muhakeme ve (5) üretken eğilim olmak üzere beş ana başlık altında tanımlanmaktadır. Matematik derslerinde bu 5 yeterliğin birbirine paralel olarak eş zamanlı ele alınması ve öğrencilerin bu yeterlikleri kazanarak matematiği öğrenmesi daha güçlü bir matematiksel temel oluşmasına yardımcı olmaktadır. İlk bakışta bu yeterlikleri öğrencilere kazandırmak ütopik gibi görünse de kazanılan her bir yeterliğin diğerini de beslediği ve bunların sınıflarda uygulanabilir olduğu çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir. Bu çalışmada matematiksel yeterliklerin çocuklarda sayı duyusunun gelişimine nasıl katkı sağladığı hem kuramsal hem de uygulamalı olarak açıklanacaktır. Ayrıca her bir yeterliğin diğerlerinin gelişimine nasıl katkı sağladığı araştırma bulgularından örneklerle paylaşılacaktır. Ayrıca konuyla ilgili bir TÜBİTAK projesinin araştırma çıktılarından örnekler de paylaşılacaktır.